کد مطلب:28377 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:36

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

در برهان نظم صورت كسر (جهان منظم) واحد فرض شده است در حالي كه مجموعه هاي منظم منحصر به حالت موجود دنيا نيست؟

الف) برهان نظم تقريرات مختلفي دارد كه تنها بعضي از آنها بر پايه حساب احتمالات مي باشد. اما اين كه صورت كسررا در اين برهان واحد قرار داده اند، از اين لحاظ است كه جهان موجود با تمام اجزا، عناصر و نظم هاي مختلفي كه در مؤلفه هاي گوناگون داخلي آن وجود دارد، روي هم رفته از يك انسجام و نظم كلي برخوردار است و مي توان تمام آن را يك واحد منظم فرض كرد. از طرف ديگر اين جهان مي توانست ميلياردها شكل ديگر، غير از آنچه كه اكنون هست، داشته باشد؛ چه آن صورت ها نظم هاي مختلف و يا گونه هايي از بي نظمي باشند. به هر حال اين كه پس از انفجار ماده جهان به شكل كنوني سامان يابد يك احتمال در ميان ميلياردها احتمال مي باشد. بنابراين، اين كه گفته ايد: «در برهان نظم در محاسبه احتمال صورت كسر فقط واحد است در حالي كه مجموعه منظم تنها محدود به اين حالت دنيا نيست»، نقض و اشكالي بر برهان نظم وارد نمي سازد. بلي اين اشكال بر كساني وارد است كه تنها در ميان ميلياردها احتمال ممكن يك صورت را نظم به حساب آورند و همه صور محتمل ديگر را بي نظمي بدانند؛ در حالي كه تقرير فوق ربطي به اين برداشت ندارد. ب ) اشتباه شما درباره برهان هاي استحاله تسلسل اين است كه پنداشته ايد فلاسفه هر نوع «تسلسل» و يا «بي نهايت بودن» را محال مي دانند؛ در حالي كه تسلسل و بي نهايتي اقسام گوناگوني دارد و فلاسفه تصريح كرده اند كه «تسلسل لايقفي» مانند تسلسل عددي و يا تسلسل علل شرطي و معدات محال نيست؛ بلكه آنچه محال است تسلسل علل هستي بخش است كه هر يك در وجود خود وابسته و نيازمند بوده و هستي خود را وامدار ديگري مي باشند؛ در حالي كه مفهوم بي نهايت و يا تسلسل در اعداد و رياضيات چنين نيست. براي آگاهي بيشتر ر.ك: طبيعت و حكمت، احمد ديلمي.